- Ποτέμκιν
- Θωρηκτό του ρωσικού στόλου της Μαύρης θάλασσας, του οποίου το πλήρωμα (730 άνδρες) στασίασε στην επανάσταση του 1905-07. Το 1905, η Κεντρική Επιτροπή της σοσιαλδημοκρατικής οργάνωσης του στόλου, άρχισε να προετοιμάζει ταυτόχρονη εξέγερση σε όλα τα πολεμικά πλοία. Η εξέγερση όμως στο «Π.» εκδηλώθηκε πρόωρα, γιατί ο κυβερνήτης, στις 14 Ιουνίου 1905, θέλησε να τιμωρήσει τους ναύτες που αρνήθηκαν να δεχτούν συσσίτιο παρασκευασμένο από βρόμικο κρέας. Οι ναύτες σκότωσαν τους πιο αυταρχικούς αξιωματικούς και συνέλλαβαν τους υπόλοιπους. Στη συμπλοκή τραυματίστηκε θανάσιμα ο αρχηγός των ναυτών Γ. Βακουλεντσούκ. Το παράδειγμα του «Π.» ακολούθησε το αντιτορπιλικό με αριθμό 267. Το βράδυ της 14ης Ιουλίου, το «Π.» μπήκε στο λιμάνι της Οδησσού, με υψωμένη την κόκκινη σημαία. Στην πόλη είχε κηρυχθεί γενική απεργία και το πλήρωμα έγινε δεκτό με ενθουσιασμό. Το θωρηκτό βομβάρδισε τις περιοχές της πόλης όπου βρίσκονταν οι αρχές και ο στρατός. Οι ναύτες άλλων πολεμικών πλοίων οι οποίοι στάλθηκαν εναντίον του «Π.», αρνήθηκαν να πυροβολήσουν τους συναδέλφους τους και το θωρηκτό Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος προσχώρησε στους επαναστάτες. Το βράδυ όμως της 18ης Ιουνίου, το πλήρωμα του Τροπαιοφόρου παραδόθηκε και το «Π.» κατευθύνθηκε στην Κωνστάντσα (Ρουμανία) για ανεφοδιασμό. Οι αρχές όμως αρνήθηκαν να τους βοηθήσουν και το θωρηκτό, αφού αποπειράθηκε να ανεφοδιαστεί στη Θεοδοσία, ξαναγύρισε στην Κωνστάντσα και παραδόθηκε στους Ρουμάνους. Όσοι ναύτες επέστρεψαν στη Ρωσία πέρασαν από ναυτοδικείο. Οι υπόλοιποι γύρισαν μετά την επανάσταση του 1917, γιατί η Ρουμανία τους προσέφερε άσυλο. Το θωρηκτό αποδόθηκε στις ρώσικες αρχές, που το μετονόμασαν σε Άγιο Παντελεήμονα. Τον Απρίλιο του 1917 ξαναπήρε την αρχική του ονομασία και τον Μάιο του 1917 μετονομάστηκε Αγωνιστής της Λευτεριάς. Το ιστορικό αυτό πολεμικό πλοίο ανατινάχθηκε το 1919 στη Σεβαστούπολη, από τους ξένους εισβολείς. Μετά το 1920 ανελκύστηκε αλλά διαλύθηκε γιατί είχε τόσο σημαντικές βλάβες, ώστε θεωρήθηκε άχρηστο.
Το θωρηκτό Ποτέμκιν βομβαρδίζει στρατιωτικούς στόχους στο λιμάνι της Οδησσού. Χαλκογραφία της εποχής.
Dictionary of Greek. 2013.